Cookie (Çerez) Nedir? Ne İşe Yarar?

Cookie, Türkçe karşılığıyla “Çerez” internet ortamında gezinmelerinizi kolay hale getirmek için depolanan metinler bütünüdür. Çerezler, sizler, bir internet sitesini ziyaret ettiğiniz zaman bilgisayarınıza kaydedilmektedir. Bilgilerin yerel olacak şekilde bilgisayarınızda saklanmasını sağlamaktadır. İnternet sitesi, sizin kim olduğunuza dair hatırlatma talep ettiği zaman da bilgisayarınızdaki çerezleri kullanabilmesi mümkündür. Bu sayede internet sitelerinin birçok kullanıcıyı izlemesi gibi zorunluluklar ortadan kalkar. Veriler, her kullanıcının bilgisayarında yerel bir şekilde depolanmaktadır. Elde edilen veriler sayesinde bir web sitesine göz atmanız daha hızlı ve kolay bir hale gelir.

Cookie Ne İşe Yarar?

İnternet sitelerinin cookie kullanmasının birden fazla nedeninin olduğu biliniyor. Bunlardan bazıları, sitelerde veyahut tarayıcıda fayda sağlamak amacını barındırıyor. Aynı zamanda Cookie kullanımı ziyaretçiler için de çeşitli avantajlar sağlıyor. Detaylandırmak gerekirse de çerezler, sitenin etkinlikleri bir kullanıcıyla ilişkilendirmesini sağlamaktadır. Örnek olarak, bir alışveriş sitesinde hesabınız olabilir. Sizler, bu site içerisinde hesabınıza giriş yapıp oturum açabilirsiniz. O zaman sitenin sunucunda bir oturum çerezi oluşmaktadır. Site, hesabınızın içeriğini yükler. Böylece artık ana sayfada isminiz yazabilir.  Sonrasında alışveriş sitesinde, ürünler arasında gezebilirsiniz. Bu süreçte site sizi tanımaya başlar. Sayfayı yeniden yüklediğiniz zaman, tekrar oturum açmanıza gerek kalmaz.

Cookie kullanımının faydalı olduğu noktalar arasında kişiselleştirme de yer alır. Bir internet sitesinde oturum açma çerezleri hakkında bilgi almanızı sağlar. Bu sayede siteyi her ziyaret ettiğiniz zaman sıfırdan oturum açmanız gerekmez. Siteyi nasıl kişiselleştirdiğinizi de gözlemlemektedir. Böylece siteyi hangi dilde ayarladığınız, ne tarz videolarla ilgilendiğiniz gibi bilgileri takip etmektedir.

Çerezlerin kullanımında izleme de önemli bir yere sahiptir. Birden fazla site, göz atma geçmişinizi, hangi ürünleri ziyaret ettiğinizi, alışveriş sepetinizde bekleyenleri kayıt altında tutar. Bundan ötürü başka bir siteyi gezinirken, yine o sitenin reklamlarını görebilirsiniz. Fakat çerezlerin takip edilmesinin tek amacı reklam olarak geçmez. Aynı zamanda analitik hizmetler, kullanıcı etkinliğini anonim olarak kayıt altına almak gibi noktalarda da kullanılabilmek mümkündür.

Cookies Türleri Nelerdir?

Detaylı olarak incelediğiniz zaman Cookies türlerinin iki farklı ana başlıkta incelendiğini görebilirsiniz. Bunları ayrı ayrı gözden geçirmeniz de mümkündür.

·         Session Cookies

Session Cookies, oturum çerezleri olarak bilinir. Bu çerezler, bilgisayarınızın geçici belleğinde yer alan çerezlerdir. Bilgisayarınızın sabit sürücüsünde depolanmaları gibi bir durum söz konusu değildir. Sadece tarayıcınızın bir internet sitesine gezinmesine yardımcı olur. Ek olarak daha önceden gezindiğiniz sayfaları hatırlamanızı sağlamaktadır.

·         Persistent Cookies

Persistent Cookies, kalıcı çerezler olarak bilinmektedir. Bu seçenekler bilgisayarınızın sabit diski içerisinde uzun süre saklı kalan çerezlerdir. Bunlardan bazıları sonsuza kadar yerinde kalmaktadır. Bazıları ise diğerleri belirli bir zaman sonra sona erer çünkü bu şekilde ayarlanmaktadır. Kalıcı olan çerezler, oturum açma bilgilerini hatırlamanızı sağlamaktadır. Bu tarz önemli ayrıntılardan sorumlu oldukları bilinmektedir. Bu sayede ziyaretçiler içerisinde oturumunuz açık kalmaktadır. Siteleri nasıl yapılandırdığınızla bağlantılı kişiselleştirmeler yaşanır.

Cookie Avantajları Nelerdir?

Cookie kullanımının birden fazla avantajının olduğu bilinmektedir. Bunlardan bahsetmek gerekirse de çerez kullanımı sayesinde eski tercihlerinizi hatırlayabilirsiniz. Böylece internette gezinirken sizi ilgilendiren, sizinle bağdaşan reklamları görürsünüz. Cookie kullanıcı adı ve parola kayıtları tutmaktadır. Bu sayede farklı web sitelerine giriş yaparken oturum açtığınız vakit, bu tarz ayrıntıları hatırlamak zorunda kalmazsınız. Çerezleri nerede bulacağınızı bildiğiniz zaman, onları kontrol de edebilirsiniz. Bu sayede çerezleri silebilir, kontrol altında tutabilirsiniz. Cookie, kullanıcıların göz atma davranışlarını da kaydetmektedir. Google ve diğer arama motorlarında gezinirken genellikle karşınıza çıkanlar, sizin aramalarınızla alakalı olmaktadır.

Cookie Dezavantajları Nelerdir?

Çerezleri kabul ettiğiniz zaman çeşitli artılarla bir araya gelebileceğiniz gibi bazı dezavantajlarla da karşılaşabilirsiniz. Bu konuda öne çıkan dezavantajlardan bahsetmek gerekirse de bazen üçüncü taraflar, çerezlerde saklanan bilgilere ulaşabilmektedir. Bu da gizlilikle ilgili endişelerinizin ortaya çıkmasına yol açmaktadır. İnternet ortamında gezindiğiniz zaman biri sizi izliyormuş hissi oluşabilmektedir. Çerezleri yönetmek, çerezleri silmek, bu işlemi nasıl yapacağını bilmeyenler için zordur. Virüslerin bazıları tıpkı çerez gibi gizlenmektedir. Ancak çerezlerin silinmesinin ardından yeniden ortaya çıkabilmeleri olası durumlar arasındadır.

Çerezlerin Kullanım Riskleri Nedir?

Çerezlerin kullanımı sırasında birinci taraf Cookie, kullanılan web siteleri tarafından oluşturulmaktadır. Kullanımı bu şekilde oluşmaktadır. Bu seçenekler oturum ile kalıcı çerezlerden ibarettir. Genel olarak yararlı ve güvenli olan çerezleri temsil ettiği de söylenebilir.

Üçüncü taraf Cookie, herhangi bir site ya da reklam tarafından oluşturmaktadır. Sizler, web siteden ayrıldığınız zaman, uzun bir süre davranışlarınızı izleyebilmektedir. İzlenen davranışları kayıt altına alabilmektedir. Söz konusu çerezler, dakikalar, günler ve hatta haftalar önce baktığınız bir ürün için size reklam gösterebilmektedir. Hatta bu reklamları, pek çok kişinin yoğun olarak kullandığı sosyal medya platformlarında da görebilirsiniz.

Zombi cookies, üçüncü taraf çerezlerine göre daha güvensiz bir seçenektir. Tarayıcı tercihlerinizde çerezleri engelleseniz bile yüklenmesi mümkündür. Kaldırma işleminin ardından yeniden görüntülenmesi olasıdır. Bu yüzden yok edilmesi oldukça zor olan çerezler olarak bilinmektedir.