Rekabet Analizi Nedir?

Günümüz standartları içerisinde işletmelerin başarılarının ölçülmesi için KPI ve hedef ihtiyacı bulunmaktadır. Fakat performansların yalnızca geçmişteki performansınızla karşılaştırılması doğru bir adım değildir. Büyümeyi amaçlayın işletmelerin kendi pazarındaki diğer şirketlere de dikkat kesilmesi gerekir. Sektörünüzdeki işletmelerin nerede durduğunu, nasıl sonuçlar aldığını takip etmelisiniz. Rekabet analizi ise tam da bu noktada kullanılmaktadır.

Rekabet analizi, rakiplerin güçlü ve zayıf yönlerini, iş stratejilerini anlayabilmek amacıyla kullanılan bir değerlendirme süreci olarak yorumlanmaktadır. Bu analiz kullanılarak yalnızca bilgi elde edilmez. Aynı zamanda bilgilerin daha akıllı iş kararları almak için kullanılması da söz konusudur. Rekabet analizi bir ürünün piyasaya sürülüşünde veyahut pazarlama stratejileri geliştirilmesi noktasında önemli bir başarı getirdiği de unutulmamalıdır. Günümüzde de işletmelerin en önemli silahlarından biri olarak tanımlanmaktadır.

Rekabet analizinin kullanımı yalnızca büyük işletmeler için geçerli değildir. Küçük işletme sahiplerinin de rekabeti tanımlaması ve anlamlandırması, gelişme yolunda büyük bir önem arz etmektedir. Sizler pazarınızdaki var olan boşlukları belirlemek, gelir akışını anlayabilmek gibi noktalarda kullanılmalısınız. Yani aslında sektör içerisinde kendi işini büyütmek isteyenlerin ihtiyaç duyduğu noktalardan birisidir.

Rekabet Analizi Nasıl Hazırlanır?

Rakiplerinizin önüne geçmeden önce bilmeniz gereken bazı detaylar bulunmaktadır. Örnek vermek gerekirse bunlardan birisi, rakiplerinizin kim olduğunu bilmenizdir. Bu aşamada da rekabet analizini hazırlamanız da önemli detaylar arasında yer almaktadır. Sıkça sorulan sorular arasında ise rekabet analizi nasıl hazırlanır sorusu gelmektedir. Detay vermek gerekirse;

·         Rakiplerinizi Belirlemelisiniz

Rekabet analizinin yapılmasının ilk adımlarından birisi rakiplerin belirlenmesidir. Bundan ötürü sizinle aynı sektörde yer almakta olan işletmelerin, web sitelerin bir listesini yapmalısınız. Bu liste içerisinde yer alanlar doğrudan veyahut dolaylı rakipleriniz olabilmektedir. Doğrudan rakipleriniz sizinle aynı ürün ve hizmetleri sunmakta olan işletmelerdir. Google araması yaparak listeye ekleyebileceğiniz işletmeleri bulabilirsiniz. Ancak dolayı rakipler için araştırmalarınızı genişletmelisiniz. Bu aşamada paylaşılmakta olan anahtar kelimelere dayalı olarak rakiplerinizi belirlemelisiniz. İşinize yarayacak olan anahtar kelime araçlarından da destek alabilirsiniz.

Rekabet analizi için rakiplerin belirlenmesinde müşteri geri bildirimleri de önemli bir yere sahiptir. Sizler işletmenize alternatif olacak şekilde başka şirketlersen söz edilip edilmediğini anlamak adına müşteri anketlerini gözden geçirebilirsiniz. Tüm bu araştırmaların sonucunda da rekabet analizinin geriye kalanı için daha kapsamlı bir liste elde etmiş olursunuz.

·         Bilgi Toplamalısınız

İkinci adım listeye eklemiş olduğunuz rakiplerle ilgili bilgi toplamak olarak bilinmektedir. Rakiplerinizle ilgili bilgi topladığınız zaman sadece isimlerini bilmekle kalmazsınız. Aynı zamanda nasıl çalıştıklarını anlarsınız. Bunun için de elbette ki olabildiğince veri toplamanız gerekmektedir. Söz konusu veriler web site URL’leri, sunmuş oldukları ürün ve hizmetleri, hedef kitleleri gibi seçenekleri barındırmaktadır.

Öncelikli olarak yapmanız gereken siteleri ziyaret etmenizdir. Sitelerin içerisinde öne çıkan ürün ve hizmetlerin neler olduğunu, kullanmış oldukları dili, özel tekliflerini not alabilirsiniz. Böylece rakiplerinizin hedef kitlesi ve satış önerileri ile ilgili bilgi almış olursunuz. Ek olarak sosyal medya kanallarında yer alan müşteri yorumları, satış verileri gibi bilgileri inceleyebilirsiniz. Toplamış olduğunuz bilgiler sayesinde rakiplerinizle ilgili net bir resme sahip olursunuz. Bu da rekabet analizi yapabilmeniz noktasında etkili bir zemine sahip olmanız anlamına gelmektedir.

·         Web Site İçeriklerini Analiz Etmelisiniz

Sektörünüzdeki rakipler hakkında bilgi toplanızın ardından sitelerindeki içerikleri de detaylı olarak incelemelisiniz. Bu sayede ürünleri ve hizmetleri hakkında daha kapsamlı bilgi sahibi olabilirsiniz. Ancak hazırlamış olduğunuz liste içerisindeki her işletmeyi incelemeniz zorunlu değildir. İşletmenizle alakalı olan üç rakibinizi seçmeniz sizin için yeterli olacaktır. Seçimleriniz sırasında ise sektörünüzü direkt olarak etkileyen içeriklere odaklandığınızdan emin olmalısınız. Örnek vermek gerekirse e-ticaret çalışmalarında ürün açıklamaları, müşteri yorumları dikkatinizi çekerken hizmet sektöründe blog yazıları ve kılavuzlara odaklanılmalıdır.

·         SEO Stratejilerini Değerlendirmelisiniz

İçerikleri incelemenizin ardından sıra SEO stratejilerine gelmektedir. Bu aşamada hedeflerinizdeki anahtar kelimeleri bir kenara not edebilirsiniz. Sizler bu aşamada kelimelerin sizin kelimelerinizle aynı olup olmadığını anlayabilirsiniz. Sonrasında sayfa içi optimizasyonları inceleyebilirsiniz. Meta açıklamaları, başlık etiketleri nasıl kullanılıyor bunları inceleyebilirsiniz. Son olarak da backlink profillerini gözden geçirebilirsiniz. Bu sayede rakiplerinizin otorite düzeyleri, çevrimiçi itibarları hakkında bilgi alabilirsiniz.

·         Sosyal Medya Varlığını Değerlendirmelisiniz

SEO incelemesi yapmanızın ardından rakiplerinizin sosyal medya içerisindeki varlıklarını da inceleyebilirsiniz. Facebook, Instagram, X, Linkedln profilleri üzerindeki çalışmalarına, aktifliklerine göz atabilirsiniz.

İnceleme yaparken dikkat etmeniz gereken noktalardan birisi ne sıklıkla paylaşım yapmış olduklarıdır. Günde birden çok mu yoksa haftada bir kez olacak şekilde mi paylaşım yaptıklarına bakmalısınız. Bunun yanında gönderilerinde yer alan etkileşimlere de bakmalısınız. Gönderilerinin beğenilmesi, paylaşılması önemli bir datadır. Yalnız sadece sayılara bakmak yeterli değildir. Paylaşımlarındaki içerik türlerini de incelemelisiniz. Sektörel haberleri ya da müşteri referanslarını paylaşıyorlar mı bakmalısınız. Bu sayede sosyal medya stratejileri hakkında daha iyi bir fikir sahibi olabilirsiniz.

·         Ücretli Reklamları İncelemelisiniz

Rakipleriniz çalışmaları sırasında Google Adsense kullanıyor olabilir. Sosyal medya reklamcılığı için yatırım yapılıyorsa o zaman pazarlama çalışmalarını inceleyebilirsiniz. Böylece çalışmalarında hangi noktalara odaklandığını anlayabilirsiniz. Bu aşamada reklamların çıkıp çıkmadığını görmek için de sektörünüzle ilişkilendirilen anahtar kelimeler için hızlı bir araştırma yapabilirsiniz. Eğer karşınıza reklamlar çıkıyorsa o zaman bu terimleri aktif olarak hedeflemiş olduklarını düşünebilirsiniz.

Ek olarak sosyal medya reklamlarının da dikkate alınması önemlidir. Akış sırasında gezinirken bu detayı göz ardı etmemelisiniz. Çalışmalarınız sırasında rakiplerinizin sponsorlu gönderilerine denk gelebilirsiniz. Bu aşamada gönderileri inceleyebilirsiniz. Böylece kullanmış oldukları mesajlar, görsel türleri hakkında daha kapsamlı bilgi edinmiş olursunuz

·         Müşteri Yorumlarını İncelemelisiniz

Rakiplerinizin reklam çalışmalarını incelemenizin ardından müşterileri dinlemenizde de fayda vardır. Bunun için de müşteri yorumlarına ve geri bildirimlere odaklanabilirsiniz. Böylece rakiplerinizin hem güçlü hem de güçsüz yönleri hakkında fikir edinmiş olursunuz. Bu aşamada kullanabileceğiniz en iyi adresler ise Ekşi Sözlük, Yelp ya da Şikayetvar olarak bilinmektedir. İlgili sayfalara giderek bilgi edinebilir ve sosyal medya sayfalarını da inceleyebilirsiniz. Bu bilgilerden yola çıkarak neyi daha iyi yaptıklarını ve hangi konuda başarısız olduklarını öğrenebilirsiniz.

·         Fiyatlandırmaları, Teklifleri Değerlendirmelisiniz

Son aşamada rakiplerinizin ürün ve hizmetler üzerine sundukları fiyat stratejilerini öğrenebilirsiniz. İndirimler ya da özel teklifler konusunda bilgi alabilirsiniz. Böylece rakiplerinizin piyasada kendilerini nasıl konumladıklarıyla ilgili da bilgi almış olursunuz. Yüksek maliyetli bir çalışmalarının olup olmadığını, bütçe dostu bakış açılarını anlayabilirsiniz. Herhangi bir teklif ya da indirim bulunması konusunda da siteye giderek sepetinize ürün ekleyebilirsiniz. İşletmeler genel olarak en iyi fırsatları sepette sunmaktadır. Bu sayede daha kapsamlı bilgi sahibi olabilirsiniz.

Fiyatları incelediğiniz zaman rakiplerin müşterileri nasıl çektiğini de anlamış olursunuz. Bu sayede vermiş olduğunuz fiyatların benzer olup olmadığını anlayabilirsiniz.

·         Güçlü ve Zayıf Yönlerini Belirlemelisiniz

Tüm verilerin toplanmasının ardından her bir rakibiniz için SWOT analizi oluşturmalısınız. SWOT işletmelerin güçlü ve zayıf yönlerini anlamanızı sağlamaktadır. Rakiplerinizin sektörünüzün neresinde durduğu konusunda da fikir elde etmenize yardımcı olmaktadır. Güçlü ve zayıf yönler için içerik ve SEO stratejilerini anlayabilirsiniz.

Karşınıza çıkacak olan fırsatlar ve tehditler genellikle dış faktörlerle bağlantılıdır. Sizler rakiplerinizin karşılaştığı fırsat ve riskleri de inceleyebilirsiniz. Tüm bu bilgilerle de daha geniş bir bilgi sahibi olabilirsiniz.

·         Hedeflerinizi Belirlemelisiniz

Çalışmalarınızın başarılı olabilmesi açısından kendinize bazı hedef ve stratejiler belirlemeniz gerekir. Hedeflerinizi tanımlamanızın ardından pazar payını arttırmanız, müşterilerinizi elde tutabilmek gibi istekleriniz olabilir. Sizler belirlemiş olduğunuz stratejilerle daha doğru şekilde yönlendirme yapılması da mümkündür. Bu aşamada hedeflerinizin net ve ölçeklendirebilir olduğundan da emin olmalısınız.

Bunlara ek olarak tekliflerinizin nasıl farklı olabileceğini de düşünmelisiniz. Pazar içerisinde rakiplerinizin doldurmadığı bir boşluk keşfedebilirsiniz. Bu aşamada benzersiz özellik ve hizmet belirlemeniz mümkün olmaktadır.

·         Harekete Geçebilirsiniz

Belirlemiş olduğunuz değişiklikleri uyguladıktan sonra işe başlamanız gerekir. Böylece fiyatlandırmalarınızda ayarlamalar yapabilir, sizin için yeni bir pazarlama kampanyası başlayabilirsiniz. Ürün özelliklerinin gelişmesi için rekabet analizinden elde ettiğiniz bilgilerle kararlı adımlar atabilirsiniz.

Başarılı bir uygulamanın anahtarı izleme testi olarak bilinir. Yapmış olduğunuz değişiklikler üzerinden nasıl bir performans elde edebileceğinizi, hedeflerinize yaklaşıp yaklaşmadığını inceleyebilirsiniz. Bunun için de bazı testler yapabilirsiniz. Temel performans göstergelerini takip ederek, çeşitli stratejiler ayarlayabilirsiniz.