reCAPTCHA, gerçek kişileri botlardan ayırıp web sitelerinin kötüye kullanımından korumaktadır. Google tarafından geliştirilmiş ve ücretsiz bir hizmet olarak bilinmektedir. Makine yönetimi ve gelişmiş risk analizi yer alan geleneksel CAPTCHA sisteminin gelişmiş hali olarak bilinmektedir. Bilgisayarların insana benzer davranışlar sergileme halini kontrol etmek amacıyla kullanılmaktadır. Söz konusu davranışlar reCAPTCHA tarafından inceleme altına alınmaktadır. Özellikle kayıt oluştururken, iletişim formları doldurulurken bu tarz davranışların kötüye kullanılmasını engellemektedir. Gerçek hayatta ise birden fazla basit onay kutusuna ve görüntüye yer verilmektedir.
reCAPTCHA nedir sorusuna daha kapsamlı bir şekilde cevap vermek gerekirse de fotoğraflı ve onay kutulu şekilde ikiye ayrıldığı görülmektedir. Fotoğraflı reCAPTCHA, fotoğraf tanıma amacı barındıran, gerçek hayatta bulunan bir fotoğrafı daha düşük çözünürlükle kullanmaktadır. Söz konusu fotoğrafın üzerine kullanıcıların hangi fotoğrafı seçmesi gerekiyorsa, bununla ilgili talimatlar eklenmektedir. Örnekler üzerinden ilerlemek gerekir kullanıcıdan yangın musluğu, merdiven, bisiklet gibi görselleri barındıran kareleri seçmesi istenir. Kullanıcı ilgili kareleri seçtiği zaman, diğer kullanıcıların yanıtıyla eşleşiyorsa testi başarıyla tamamlamaktadır. Söz konusu test içerisinde sorulan görseller ise insanların gün içerisinde sürekli olarak gördüğü görüntülerdir. Ancak gelişmiş botlar, düşük çözünürlüklü olan görüntülerden nesneleri seçme konusunda zorlanmaktadır. Gerçek bir insan ile botları ayıran nokta da tam olarak burasıdır.
Onay kutulu Google reCAPTCHA için test içerisinde bir tane onay kutusu işaretlenmelidir. Kullanıcı testi geçmek için bir nesneyi tanımaz. Yalnızca “Ben robot değilim” ifadesinin yanında yer alan kutucuğu işaretlemelidir. Söz konusu test içerisinde, onya kutucuğuna yaklaşırken imleç hareketini inceler ve insan ile robotu birbirinden ayırmaktadır. Çünkü en gelişmiş robotlar dahi düz bir çizgiyle hareket ettiğinden insanların yapmış olduğu hareketleri taklit edememektedir. Test sonucunda gerçek bir insan olduğunuz belirlendiğinde ise yeşil bir onay simgesi çıkmaktadır.
reCAPTCHA Nasıl Çalışır?
reCAPTCHA doğrulama süreci içerisinde botların gerçekleştiremediği insan davranışlarını tanımak amaçlanmaktadır. Bu işlemler için de yapay zekâdan destek alınmaktadır. Testlerin içeriğinin ise yaş, eğitim, cinsiyet ve dil konularından bağımsız bir şekilde her insan tarafından geçilebilmesi amaçlanmaktadır. CAPTCHA işlemlerinin tamamı otomatiktir. Bu da bilgisayar programının, insanların herhangi bir müdahalesi olmaksızın testi derecelendirmesiyle ilişkilidir. Aynı zamanda kötü niyetli botların teknolojiyle birlikte gelişmesine ek olarak CAPTHCHA testleri de geliştirilmeye devam etmektedir.
Geleneksel CAPTCHA doğrulama süreçleri, kullanıcı erişimi izninden önce testlerin çözülmesini zorunlu tutmaktadır. Testlerin içerisinde rastgele harflere yer verilmektedir. Özellikle eski dönemlerde botların sayıları ve harfleri bozuk haliyle tanıması oldukça zordu. Ancak gelişen teknolojilerle beraber botlar CAPTCHA çözme konusunda gelişmiş bir yetenek olarak görülmektedir. Bunun üzerine de CAPTCHA gelişmiş, daha karmaşık testler ortaya çıkmıştır. Şimdilerde reCAPTCHA testleri içerisinde ise eski kitaplar, haber makaleleri kullanılmıştır. Buna karşın botlar oldukça kolayken insanlar için zorlayıcı olmuştur. Hal böyle olunca da bu sürüm kullanılmamaktadır.
İlerleyen dönemlerde ise reCAPTCHA v2 ileri sürülmüştür. Bu sürüm içerisinde insanlar için anlaşılabilir olurken botlar için zorlayıcıdır. Kullanıcılar bir nesne ile eşleşen kelimeleri seçerken ek olarak metin yanında “ben robot değilim” yazan kutuyu işaretlemektedir. Son dönemde yeni sürüm olarak tanınan reCAPTCHA v3 ise kullanıcı deneyimlerinin kesintiye uğramasını önlemeyi amaç edinmektedir. Söz konusu sürüm içerisinde kullanıcı davranışlarına, geçmişe uygun puanlar verilerek etkileşimin sınırlanmasını sağlamaktadır.
reCAPTCHA Artıları ve Eksikleri Nelerdir?
reCAPTCHA botların kötüye kullanımı, veri hırsızlıkları gibi durumları önlemek amacıyla kullanılmaktadır. Her bireyin görüntüleyebileceği kayıt bölümlerinde sitenin korunması amacıyla bu test tercih edilmektedir. Genel olarak bir hayli faydalı olan, memnuniyet oranlarıyla öne çıkan teknolojinin hem artıları hem de eksileri bulunmaktadır. Detaylı olacak şekilde söz etmek gerekirse;
Artıları
- reCAPTCHA içerisinde spam, kötüye kullanım gibi durumları önlerken sitenizin bütünlüğünü korumanıza yardımcı olmaktadır.
- Herkes tarafından herhangi bir ücret ödeme zorunluluğu olmadan kullanılmaktadır.
- Farklı pek çok test türü bulunmaktadır. Sizler farklı form türlerinde, farklı test seçenekleri kullanabilirsiniz.
- Sadece gerçek kullanıcılar için hizmet sağlayabilmeniz mümkündür. Bu sayede zamandan tasarruf etmiş olabilirsiniz. Testin aktif olması sayesinde sitenizi sahte kullanıcıların kalabalığından korumuş olursunuz.
- reCAPTCHA testleri dolandırıcılık gibi kötüye kullanımların önüne geçmektedir. Web siteniz içerisinde yer almakta olan ek bir güvenlik katmanı olarak da değerlendirilmektedir.
- Botlar gelişmiş bir hal aldığından, reCAPTCHA testleri makine öğrenimi algoritmasını kullanmaktadır. Bu sayede botların sahip oldukları yeteneklere uyumlu adımlar atılmaktadır.
Eksileri
- reCAPTCHA testleri, kullanıcıların yapmak istedikleri işlemlerin önünü kesmektedir. Bu da kullanıcı deneyimlerinin olumsuz etkilenmesine neden olmaktadır. Bazı kullanıcılar testler ile vakit kaybetmek istemediğinden siteyi terk etmektedir.
- Botların bazıları eski reCAPTCHA testlerinden başarılı bir şekilde geçebilmektedir.
reCAPTCHA Nasıl Kurulur?
reCAPTCHA manuel olarak kurulabileceği gibi WordPress eklentisi kullanarak da kurulabilmektedir. Testin kurulum aşamasından önce ise dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Bunlardan daha detaylı olarak bahsetmek gerekirse test yüklemesinden önce türünü seçmeniz gerekmektedir. Test türü seçimleri sırasında önceliğiniz de ziyaretçilerinizin eğilimlerine uyumluluk olmalıdır. Bu sayede kullanıcı deneyimlerini de arttırmış olabilirsiniz. Test türünün belirlenmesinin ardından da testi nereye ekleyeceğinizi seçmelisiniz. Testler genel olarak kayıt ya da iletişim sayfalarına eklenmektedir. Özellikle test bölümünü önceden belirlemeniz, kurulum sürecini çok daha rahat bir şekilde tamamlamanızı sağlamaktadır. Kurulum aşamasında ise yapmanız gereken ilk işlem, reCAPTCHA yönetici panelinden API anahtarını almanızdır.
Gerekli adımların tamamlanmasının ardından ise sitenizin ihtiyaçlarına uygun olacak şekilde formu doldurmalısınız. Etiket kısmına istediğiniz herhangi bir seçeneği seçebilirsiniz. Böylece testleri birbirinden ayırt edebilirsiniz. Sitenizde kullanacağınız reCAPTCHA türünü belirleyebilirsiniz. Dilerseniz site içerisinde birden fazla olacak şekilde ekleme de yapabilirsiniz. Bu işlemleri ise alan adları bölümünden tamamlayabilirsiniz.