Raid Nedir?

Son dönemlerde çokça sorulan sorulardan birisi RAID nedir sorusudur. Açılımı Redundant Array of Independent Disks olan RAID, yedekli bağımsız diskler dizisi anlamını taşımaktadır. Bilindiği üzere sabit disklerin maliyetleri genel oranla yüksektir. Bu yüzden uygun fiyatlı olan disklerin birleştirilmesiyle istenilen performans oranının elde edilmesi amacıyla kullanılmaktadır.

HDD yapısı fiziksel sınırlandırmalar barındırmaktadır. Bunun yanında yüksek hızlı hareketli parçalara yer verilmektedir. SSD ile kıyaslandığında büyük arıza oranlarının da olduğu görülmektedir. Mekanik bir sabit disk olarak bilinmelerinin yanı sıra hata paylarının da olduğu görülmektedir. SSD hareketli parçalar barındırmadığı gibi üzerinde bulunan yazma ve okuma yetenekleri de hızlıdır. HDD ile kıyaslandığında daha hızlı olduğunu söylemek mümkündür. Buna kıyasla arıza oranları da yıllık olarak %0.5 olarak değerlendirilmektedir. Tüm bunlardan kaynaklı olarak verilerin korunması amacıyla arızalanan sürücü için bazı alternatif yöntemlerden destek alınması gerekmektedir. Buna benzer sorunların hafiflemesinde de önemli bir rol üstlenmektedir. Bir bilgisayar sistemi içerisinde performans, dayanıklılık ve yedekleme yöntemi olarak kullanılmaktadır.

Raid Nedir, Ne İşe Yarar?

Redundant Array of Independent Disks, yalnızca tek bir sürücünün performansını arttırmak için birden çok sürücünün bir araya getirilmesiyle kullanılmaktadır. Bir ya da birden çok mantıksal birim üzerinden ilerlenmesi mümkündür ve veri depolamada güvenilirlik ve işlevsellik açısından kullanılan sanallaştırma uygulamasıdır. Etkin bir teknoloji olarak kullanılmaya devam ederken bilgisayarların hızlanmasında önemli bir rol üstlenir. Güçlü bir sabit diske sahipmiş gibi hissetmenizde etkisi vardır. Diğer yandan sürünüz arızalandığı durumlarda verilerin yedeklenmesini sağlar. Yine sürücülerin hızının artması, verimliliğin daha yüksek olması gibi rolleri de bulunmaktadır.

Depolama alanı hem yazılım hem de donanım tabanlı olarak karşınıza çıkabilmektedir. Kullanım amaçlarında özellikle yüksek performans beklentisi, kapasite ihtiyacı ve güvenilirlik rol almaktadır. Performans açısından incelendiği zaman kişisel bilgisayarlarda tercih edilmesinin en temel sebeplerinden birisidir. Kapasite noktasında da her Redundant Array of Independent Disks kurulumunda önemsenen detaylardan biri olduğunu söylemek mümkündür. Veri güvenliğinin kullanılması, süreci arızasının oluşması gibi durumlarda etkisinin bir hayli fazla olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca kullanım amaçlarını örnekler üzerinden listelemek de mümkündür:

• Birden fazla sabit diski aynı anda kullanmak, depolanan verilerin hacminin artmasını sağlamaktadır.
• Redundant Array of Independent Disks kullanıldığı zaman tek bir sürücü yerine birden çok sürücüde veri okuyup yazmak söz konusudur. Ayrıca önbellek olarak da kullanılmaktadır. Fiziksel donanım noktasında yükün azalması, genel performansın artması gibi durumlar yaşanmaktadır.
• Yedekleme işlemleri ile birlikte veri kaybının ortadan kalkmasını sağlamaktadır. Sürücüde herhangi bir arıza durumu yaşandığı zaman verilerin geri yüklenmesi büyük bir zaman almaktadır. Ancak Redundant Array of Independent Disks ile veri kaybı gibi bir durum yaşanmaz. Aynı zamanda sürücü arızasının giderilmesinde önemli bir görevi bulunur.
• Bilgisayarınızdaki sabit diskin bozulması gibi olumsuz durumlar karşısında sürekliliğin sağlanmasında rol oynar. Sürekliliğin sağlanması noktasında oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Ayrıca veri tutulması, disk kullanımı ve çoğaltma gibi hallerle hatalara karşı önlem almanızı sağlamaktadır.
• Redundant Array of Independent Disks ile beraber sabit disklerin hızı artmaktadır.
• Arıza süresinin en aza inmesi, kullanılabilirlikle ilgili sorunların kısa sürede ortadan kaldırılması gibi avantajları bulunmaktadır.

Raid Seviyeleri Nelerdir?

Farklı amaçlarla kullanılan Redundant Array of Independent Disks, çeşitli yapılandırma seçenekleriyle karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca türleri, elde edilecek hız, güvenlik gibi seçeneklerin de değişmesinde etki sahibidir. Raid 0 ila 50 arasında pek çok seçenek bulunurken daha farklı birçok örneğin de olduğu bilinmektedir. En yaygın olarak kullanılan seviyeleri ise, Raid 0, 1, 5 ve 10 olarak kabul görmektedir.

·        Raid 0

Yedekleme özelliği bulunmayan tek seçenek olarak geçer. Bilgiyi farklı sabit diskler arasında dağıtır ve bu özelliği ile diğer seviyelerden ayrı tutulmaktadır. Öne çıkan özelliğiyse sürücülere paralel olarak ulaşım sağlayabiliyor olmanızdır. Elde edilen verim çok daha etkileyici bir seviyeye ulaşabilmektedir. Şeritleme yöntemi kullanılarak bant genişliği gerekli olan etkinliklerde kullanılmaktadır. Ayrıca veri bütünlüğünün önemli görülmediği durumlarda daha çok tercih edilmektedir. HD videoların düzenlenmesi işlerinde ve büyük dosyalarla ilgili işlemler yapıldığında kullanılması doğru olmayacaktır. Ayrıca içerisinde tek bir sabit sürücü arızalandığında tüm dosyaların etkilenmesi söz konusudur. Bundan dolayı da RAID 0 olarak isimlendirilmektedir. Sunucu ortamında yaygın olarak kullanılmaz ve veri kaybının önemsenmediği ortamlarda tercih edilir.

·        Raid 1

Yeni başlayan kişilerin tercih etmesi gereken RAID seviyesi, 1 olarak geçmektedir. Veriler, bu seviyede birden fazla diske aynı anda yansıtılmaktadır. Depolama alanı olarak geçer ve sabit diski yansıtmaktadır. Yansıtma özelliğiyle birlikte bir kopya elde edilmektedir. Söz konusu bilgilerin kopyalanmış olması da disklerden biri arızalandığında, verilerin korunma altında olmasını sağlar. Veri kaybıyla ilgili endişelerin ortadan kalkmasında etkilidir.

·        Raid 3

RAID 3, yüksek aktarım hızına ihtiyaç duyulduğu zaman kullanılmaktadır. Genel olarak bakıldığından temel bir gereklilik olarak görülmez. Tüm sürücülerin bir arada çalışmasını sağlar ve buna ek olarak yedekleme işlemlerinde eşlik bilgileri de kullanılmaktadır. Verileriniz iki ya da daha fazla bilgisayarlar üzerinde aktarılırken verilerle ilgili belirlemeler yapmayı sağlamaktadır.

·        Raid 4

Performansı hızlı değildir ve bundan dolayı sıkça kullanılmaz. RAID 4 kurulumu için özellikle üç tane disk ve şeritleme yöntemi ile parity kurulumu gerekmektedir.

·        Raid 5

En sık kullanılan RAİD kurulumlarından birisi RAİD 5 olarak kabul edilmektedir. Çalışır durumda olması için gerekli olan sabit disk sürücüsü üçtür. Verilerin yedeklenmesi amacıyla şeritli parite tercih edilmektedir. Parite verileri de tüm sürücülere yayılmış şekildedir. Bu sayede disk bozulması gibi durumlar yaşanmamaktadır. Böyle yapılandırmalar sırasında var olan bilgiler çeşitli bloklara bölünmektedir. Ayrıca var olan sabit disklerden birinin bozulması halinde yeniden yapılandırma sağlanmaktadır. Bunun için de bir parite bloğu ortaya çıkarılmaktadır.

·        Raid 6

RAID 6 kullanımı için 5’e göre daha fazla diske ihtiyaç vardır. Bir diskin kaybolması halinde ortamın çalışır durumda olması için de performans düzeyinde düşüş yaşanmaktadır. Arızalı olan sürücünün değiştirilmesinin ardından ver eşlik bilgileri sıfırdan oluşturulmalıdır. Bu durum da dizinin performans değerinin önemli bir kısmını kapsamaktadır. Veri tabanı sunucusu gibi ortamlar için en iyi seçenek olarak geçmez. Ayrıca genel performans düzeyine olumsuz bir etkisi vardır.

·        Raid 10

RAID 10, verileri koruma altında olması adına Redundant Array of Independent Disks 0 ile 1 özelliklerini bir araya getirmektedir. Toplamda dört tane disk kullanılmaktadır. Pariteyi yönetmek zorunlu olmadığı için 5’ oranla çok daha hızlı olması söz konusudur. Veri tabanı sunucuları içerisinde yaygın bir şekilde kullanılmaya devam etmektedir. Bunun yanında hız ve yedekleme ihtiyacı olanlar için önerilen seviye olarak yorumlanmaktadır. Genellikle de video editörleri tarafınca tercih edilmektedir.